Vay vốn kinh doanh: Điều kiện, hồ sơ và thủ tục vay vốn kinh doanh

*Bài viết chỉ mang tính chất cung cấp thông tin khách quan, không phải là lời khuyên tài chính.

Vay vốn kinh doanh là giải pháp tài chính quan trọng giúp cá nhân và doanh nghiệp có thêm nguồn lực để khởi sự hoặc mở rộng hoạt động kinh doanh. Dù là hộ kinh doanh nhỏ, startup hay doanh nghiệp đang tăng trưởng, việc tiếp cận nguồn vốn kịp thời có thể tạo ra bước đột phá trong sản xuất, mua sắm thiết bị, nhập hàng hoặc triển khai chiến lược mới. Tuy nhiên, để vay vốn hiệu quả, người vay cần hiểu rõ các hình thức vay, điều kiện, quy trình và lãi suất áp dụng. Hãy cùng Ngân hàng số Cake by VPBank tìm hiểu về các thủ tục, điều kiện vay vốn kinh doanh trong bài viết sau.

>> Có thể bạn quan tâm:

Vay tín chấp là gì

Vay thế chấp là gì

Vay thấu chi là gì

Tổng quan về vay vốn kinh doanh

Vay vốn kinh doanh là việc cá nhân, hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp huy động vốn từ các tổ chức tín dụng (chủ yếu là ngân hàng) nhằm phục vụ cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. 

Khoản vay này có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, từ việc bổ sung vốn lưu động, mua sắm tài sản cố định, đầu tư vào công nghệ mới, mở rộng quy mô, cho đến thực hiện các dự án lớn. Người vay sẽ phải hoàn trả cả gốc và lãi theo một lịch trình đã thỏa thuận với bên cho vay.

Một số đặc điểm nổi bật của gói vay vốn kinh doanh là:

• Mục đích vay: Mua sắm tài sản, đầu tư vào dự án, mở rộng quy mô hoạt động, bổ sung dòng tiền hoặc thanh toán các khoản chi phí phát sinh trong quá trình vận hành.
• Đơn vị tiền tệ: Tiền đồng (VND) hoặc đô la Mỹ (USD), tùy thuộc vào nhu cầu và chính sách của ngân hàng.
• Tài sản thế chấp: Tùy vào từng sản phẩm vay cụ thể, ngân hàng có thể yêu cầu đảm bảo bằng tài sản như nhà đất, máy móc, thiết bị,... Ngoài ra, một số khoản vay tín chấp sẽ dựa trên uy tín tài chính và năng lực trả nợ mà không cần tài sản đảm bảo.
• Kỳ hạn vay: Căn cứ theo Điều 10 Thông tư 39/2016/TT-NHNN, thời gian vay khá đa dạng, có thể linh hoạt từ 6 tháng đến 48 tháng trong khoảng thời gian ngắn hạn hoặc kỳ hạn vay trung và dài hạn có thể lên đến 5 - 10 năm. Kỳ hạn vay có thể điều chỉnh tùy vào số tiền cần vay, khả năng hoàn trả và chính sách riêng của từng tổ chức tín dụng.
• Lãi suất áp dụng: Ngân hàng thường áp dụng mức lãi suất thỏa thuận, có thể cố định trong một số tháng đầu tiên và sau đó điều chỉnh theo biểu phí từng giai đoạn.
• Phương thức thanh toán lãi: Khách hàng có thể thanh toán tiền lãi định kỳ theo tháng, theo quý hoặc theo thỏa thuận ghi rõ trong hợp đồng. Hình thức thanh toán có thể là tiền mặt hoặc chuyển khoản qua hệ thống ngân hàng.
• Hồ sơ và thủ tục vay: Người đi vay cần chuẩn bị đầy đủ tài liệu như kế hoạch sử dụng vốn, báo cáo tài chính, giấy phép hoạt động kinh doanh và các thông tin liên quan đến lịch sử tín dụng. Quá trình xét duyệt có thể kéo dài, tùy theo độ phức tạp của hồ sơ và quy trình nội bộ của từng ngân hàng.

Vay vốn kinh doanh là hình thức ngân hàng cung cấp vốn cho cá nhân, hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp (Nguồn: Sưu tầm)

>> Tham khảo:

Các loại hình vay tiêu dùng phổ biến của ngân hàng

Vay tín chấp theo lương: Điều kiện, hạn mức, quy trình vay theo lương

Vay 10 triệu như thế nào? Các hình thức vay 10 triệu nhanh chóng

Đối tượng nào được vay vốn kinh doanh?

Đối tượng được vay vốn kinh doanh khá đa dạng và bao gồm nhiều nhóm khác nhau, tùy theo chính sách của từng ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng. Cụ thể:

• Cá nhân, hộ kinh doanh cá thể: Đây là nhóm người đang kinh doanh tự do hoặc theo mô hình hộ gia đình. Họ đủ điều kiện vay vốn nếu có giấy đăng ký kinh doanh hợp lệ hoặc có thể chứng minh được hoạt động kinh doanh thực tế. Khoản vay thường được sử dụng để nhập hàng, mở rộng quy mô hoặc mua sắm trang thiết bị.
• Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs): Các doanh nghiệp có giấy phép đăng ký kinh doanh rõ ràng, hoạt động hợp pháp và có báo cáo tài chính minh bạch sẽ được xem xét vay vốn. Mục đích vay thường là để đầu tư phát triển sản xuất, thuê mặt bằng hoặc mở rộng thị trường.
• Hộ nông dân và người làm nghề truyền thống: Những người hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp hoặc làng nghề có thể tiếp cận các gói vay ưu đãi từ ngân hàng chính sách hoặc các chương trình hỗ trợ của Nhà nước để đầu tư vào sản xuất và phát triển ngành nghề.
• Doanh nghiệp khởi nghiệp (startup): Mặc dù còn mới, nhưng nếu có kế hoạch kinh doanh khả thi và phương án trả nợ rõ ràng, các startup vẫn có thể tiếp cận các gói vay phù hợp từ ngân hàng, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ, thương mại điện tử hoặc đổi mới sáng tạo.
• Cá nhân có nhu cầu đầu tư kinh doanh ngắn hạn: Những người đầu tư vào lĩnh vực như bất động sản, kinh doanh online, thương mại điện tử hoặc nhập hàng theo mùa vụ có thể vay vốn nếu chứng minh được mục đích sử dụng vốn hợp pháp và có nguồn thu nhập ổn định để trả nợ.

Hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp là các đối tượng được vay vốn kinh doanh (Nguồn: Sưu tầm)

>> Xem thêm:

Tổng hợp lãi suất vay các ngân hàng mới nhất hiện nay

Cách tính lãi suất vay ngân hàng chi tiết

Cách tính và biên độ lãi suất các ngân hàng

Điều kiện và hồ sơ cần thiết khi vay vốn kinh doanh

Theo quy định tại Điều 7 của Thông tư số 39/2016/TT-NHNN do Ngân hàng Nhà nước ban hành, việc cấp tín dụng cho hộ kinh doanh chỉ được xem xét khi người vay đáp ứng đầy đủ các điều kiện cụ thể như sau:

• Người đứng tên vay vốn phải có năng lực hành vi dân sự theo đúng quy định pháp luật. Cụ thể, cá nhân từ đủ 18 tuổi trở lên được công nhận năng lực hành vi dân sự đầy đủ, hoặc từ 15 đến dưới 18 tuổi nhưng không bị hạn chế hay mất năng lực theo phán quyết của cơ quan có thẩm quyền.
• Hộ kinh doanh cần hoạt động trong lĩnh vực được pháp luật cho phép và phù hợp với chính sách tín dụng của tổ chức cho vay.
• Có giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc văn bản tương đương chứng minh hoạt động hợp pháp theo quy định hiện hành.
• Nhu cầu vay phải xuất phát từ mục đích chính đáng và hợp pháp, liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh hoặc dịch vụ đang triển khai.
• Phải có phương án sử dụng vốn rõ ràng, khả thi và có tính khả năng hoàn vốn cao.
• Ngoài ra, người vay cần chứng minh được nguồn thu nhập hoặc khả năng tài chính đủ để thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo thời hạn cam kết.

Bên cạnh đó, người vay cần chuẩn bị đầy đủ các loại hồ sơ theo từng nhóm thông tin cụ thể như sau:

• Giấy tờ cá nhân: Bao gồm bản sao CCCD gắn chip còn hiệu lực, sổ hộ khẩu hoặc giấy xác nhận tạm trú, tình trạng hôn nhân kèm theo giấy đăng ký kết hôn nếu có.
• Tài liệu liên quan đến tài sản thế chấp (nếu áp dụng): Trường hợp khoản vay yêu cầu đảm bảo bằng tài sản, khách hàng cần cung cấp giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp đối với nhà đất, công trình gắn liền với đất, phương tiện vận tải (nếu có). Những giấy tờ như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép xây dựng hoặc đăng ký xe và hợp đồng bảo hiểm là bắt buộc trong hồ sơ.
• Chứng minh thu nhập: Tùy theo nguồn thu chính, khách hàng chuẩn bị các loại tài liệu phù hợp:
• Thu nhập từ lương: Cần có hợp đồng lao động, bảng lương ba tháng gần nhất hoặc sao kê tài khoản ngân hàng thể hiện giao dịch tiền lương.
• Thu nhập từ tài sản cho thuê: Bao gồm hợp đồng cho thuê và giấy tờ pháp lý chứng minh quyền sở hữu tài sản đang được khai thác.
• Thu nhập từ hoạt động kinh doanh: Người vay cần nộp giấy phép kinh doanh hợp lệ, sổ ghi chép dòng tiền, hóa đơn bán hàng, hợp đồng thương mại và hồ sơ thuế liên quan đến hoạt động kinh doanh đang vận hành.
• Hồ sơ thể hiện mục đích sử dụng vốn: Tùy vào lý do vay, cần chuẩn bị những tài liệu tương ứng:
• Trường hợp mua sắm hàng hóa: Yêu cầu hợp đồng mua bán và hóa đơn thanh toán hàng hóa cụ thể.
• Trường hợp sửa chữa hoặc xây dựng xưởng/kho hàng/…: Cần cung cấp giấy phép xây dựng hoặc sửa chữa, hợp đồng thi công và bảng kê vật liệu sử dụng cho công trình.
• Trường hợp mua bất động sản: Hồ sơ cần có hợp đồng chuyển nhượng, giấy chứng nhận quyền sở hữu đất hoặc nhà ở và tài liệu chứng minh giao dịch mua bán tuân thủ quy định pháp luật.

Người vay cần chuẩn bị đủ hồ sơ cần thiết khi vay vốn kinh doanh (Nguồn: Sưu tầm)

Quy trình và thủ tục vay vốn kinh doanh

Khi hồ sơ đã hoàn chỉnh, quy trình vay vốn kinh doanh thường diễn ra theo bốn giai đoạn sau:

• Bước 1 - Chuẩn bị hồ sơ: Khách hàng trao đổi với chuyên viên tư vấn về mục tiêu sử dụng vốn, khoản vay mong muốn, thời hạn hoàn trả, khả năng thu nhập trung bình và tài sản bảo đảm (nếu vay thế chấp). Dựa trên thông tin này, nhân viên ngân hàng hướng dẫn chi tiết cách hoàn thiện hồ sơ.
• Bước 2 - Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ: Ngân hàng nhận tài liệu từ khách hàng, tiến hành xác minh tính chính xác của các giấy tờ và chuyển sang khâu thẩm định để đánh giá tổng thể năng lực tài chính.
• Bước 3 - Phê duyệt khoản vay: Sau khi kết thúc thẩm định, ngân hàng xây dựng đề án tín dụng và trình cấp có thẩm quyền xem xét. Kết quả duyệt khoản vay sẽ được thông báo cho khách hàng ngay khi có quyết định chính thức.
• Bước 4 - Ký hợp đồng và giải ngân: Khi hai bên thống nhất các thỏa thuận, hợp đồng tín dụng được ký kết. Tiền vay sau đó được chuyển vào tài khoản của khách hàng hoặc trao trực tiếp theo phương thức đã thỏa thuận.

Quy trình vay vốn kinh doanh thường trải qua quá trình thẩm định kỹ lưỡng (Nguồn: Sưu tầm)

Những lưu ý quan trọng khi vay vốn kinh doanh

Để đảm bảo quá trình vay vốn hiệu quả và tránh rủi ro, người vay cần đặc biệt chú ý:

• Xác định rõ nhu cầu và mục đích sử dụng vốn

Trước khi tiếp cận ngân hàng, bạn cần làm rõ mình cần vay bao nhiêu tiền, sử dụng cho mục đích gì và trong bao lâu. Việc lập kế hoạch tài chính chi tiết, xác định số vốn cần thiết cho từng hạng mục như mua thiết bị, nhập hàng, marketing hay chi phí vận hành sẽ giúp bạn dễ dàng chọn được gói vay phù hợp và thuyết phục ngân hàng hơn. Ngoài ra, việc xác định rõ thời gian cần vốn cũng giúp lựa chọn kỳ hạn vay hợp lý, tránh lãng phí chi phí lãi suất hoặc gây áp lực tài chính trong thời gian ngắn.

• Xây dựng phương án hoặc kế hoạch kinh doanh chi tiết và khả thi

Ngân hàng chỉ chấp thuận khoản vay khi nhận thấy khả năng tạo lợi nhuận và hoàn vốn của người vay. Một bản kế hoạch tốt cần nêu rõ mô hình kinh doanh (sản phẩm, thị trường, lợi thế cạnh tranh), kế hoạch tài chính (dự báo doanh thu, chi phí, dòng tiền), phân tích rủi ro và các phương án xử lý, cũng như kế hoạch trả nợ cụ thể. Càng rõ ràng và thực tế, cơ hội được phê duyệt vay càng cao.

• Đánh giá khả năng tài chính của bản thân hoặc doanh nghiệp

Việc tự kiểm tra và chuẩn bị kỹ hồ sơ tài chính là điều kiện quan trọng để được vay. Bạn cần đảm bảo có lịch sử tín dụng tốt, chứng minh được thu nhập ổn định và phù hợp với khoản vay. Ngân hàng cũng sẽ xem xét tỷ lệ nợ trên thu nhập (DTI) và yêu cầu vốn tự có, thường từ 20–30% tổng nhu cầu vốn, để đánh giá mức độ an toàn tài chính của bạn.

• Tìm hiểu kỹ các gói vay và điều kiện từ ngân hàng

Mỗi ngân hàng sẽ có sản phẩm vay khác nhau về lãi suất, hạn mức, thời hạn và điều kiện đi kèm. Hãy so sánh không chỉ lãi suất ưu đãi ban đầu mà cả lãi suất thả nổi sau ưu đãi và các loại phí phát sinh như phí thẩm định, phí trả nợ trước hạn. Đồng thời, cần nắm rõ các điều kiện vay, hồ sơ cần chuẩn bị, loại tài sản thế chấp (nếu có) và uy tín của ngân hàng để lựa chọn nơi vay phù hợp nhất.

• Đọc kỹ hợp đồng vay vốn trước khi ký

Đây là bước rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi của bạn. Hãy đọc kỹ các điều khoản về lãi suất, cách tính lãi, lịch trả nợ, các khoản phí phạt (như trả nợ trước hạn, chậm trả), cũng như quyền và nghĩa vụ của các bên. Nếu có điểm nào chưa rõ, hãy trao đổi lại với cán bộ tín dụng và yêu cầu làm rõ trước khi đặt bút ký hợp đồng.

• Cân nhắc rủi ro và chuẩn bị phương án dự phòng

Trong kinh doanh, rủi ro luôn có thể xảy ra. Do đó, bạn nên chuẩn bị một quỹ dự phòng để ứng phó với các tình huống bất ngờ như doanh thu giảm, chi phí tăng hoặc thị trường biến động. Đồng thời, nên xây dựng “kế hoạch B”, một phương án thay thế để vẫn tạo được dòng tiền khi kế hoạch chính không đạt kỳ vọng. Ngoài ra, bạn có thể cân nhắc tham gia bảo hiểm khoản vay để giảm thiểu thiệt hại nếu gặp rủi ro ngoài ý muốn như tai nạn, bệnh tật hoặc mất khả năng lao động.

Trên đây là những thông tin về các thủ tục, điều kiện và quy trình vay vốn kinh doanh. Để khai thác hiệu quả nguồn tài chính này, người vay cần đánh giá kỹ lưỡng khả năng trả nợ, lộ trình sử dụng vốn và lựa chọn đơn vị cho vay uy tín, minh bạch. Bằng cách cẩn trọng trong từng bước, từ khâu chuẩn bị đến khi ký kết hợp đồng, bạn sẽ tối ưu hóa cơ hội vay vốn thành công và biến nguồn vốn này thành đòn bẩy vững chắc cho sự phát triển của hoạt động kinh doanh.