Tất toán khoản vay là gì? Có nên tất toán khoản vay trước hạn?

*Bài viết chỉ mang tính chất cung cấp thông tin khách quan, không phải là lời khuyên tài chính.

Một trong những thuật ngữ thường xuyên được nhắc đến trong quá trình vay vốn tại ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng chính là “tất toán khoản vay”. Đây là bước kết thúc nghĩa vụ tài chính của người vay đối với khoản nợ đang tồn tại, đồng thời liên quan trực tiếp đến thời điểm, chi phí và quyền lợi của khách hàng. Việc nắm rõ quy trình, các hình thức tất toán không chỉ giúp kiểm soát tốt dòng tiền mà còn tránh được những phát sinh không mong muốn. Hãy cùng Ngân hàng số Cake by VPBank tìm hiểu quy trình tất toán khoản vay và lưu ý cần biết trong bài viết sau.

>> Xem thêm:

Tìm hiểu khái niệm tín dụng và tín dụng ngân hàng là gì

Lãi suất là gì? Phân biệt lãi và lãi suất

Tất toán khoản vay là gì?

Tất toán khoản vay là việc thanh toán toàn bộ số tiền gốc và lãi còn nợ để kết thúc hợp đồng vay với ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng. Việc này đồng nghĩa người đi vay sẽ chấm dứt nghĩa vụ trả nợ đối với tổ chức tín dụng, bao gồm cả nợ gốc và lãi phát sinh. Có thể hiểu đơn giản, tất toán là bước cuối cùng khép lại toàn bộ quy trình vay vốn.

Dù thực hiện đúng hạn hay trước hạn, tất toán luôn là bước quan trọng cuối cùng trong toàn bộ quy trình sử dụng vốn vay tại ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính. Mỗi ngân hàng sẽ có quy định riêng liên quan đến thời điểm tất toán, phí liên quan và hình thức xử lý. 

Tất toán khoản vay là việc thanh toán toàn bộ số tiền gốc và lãi còn nợ để kết thúc hợp đồng vay (Nguồn: Sưu tầm)

Các trường hợp tất toán khoản vay

Tùy vào thời điểm thực hiện thanh toán, việc tất toán khoản vay được phân loại thành hai hình thức chính:

Tất toán đúng hạn

Tất toán đúng hạn là việc người vay hoàn tất toàn bộ nghĩa vụ trả nợ đúng theo thời gian đã cam kết trong hợp đồng vay vốn. Điều này bao gồm việc thanh toán toàn bộ số tiền gốc, lãi và các khoản phí (nếu có) vào thời điểm đến hạn mà không có sự chậm trễ hay trả sớm hơn quy định. Khi hoàn tất thanh toán vào đúng ngày đã thỏa thuận, quan hệ tín dụng giữa hai bên được chấm dứt mà không phát sinh thêm chi phí phạt hay điều chỉnh nào.

Ví dụ: Chị A vay ngân hàng 100 triệu đồng trong thời gian 12 tháng. Theo lịch trả nợ, đến ngày 15/6/2025, chị cần thanh toán khoản tiền cuối cùng còn lại là 20 triệu đồng. Vào đúng ngày 15/6/2025, chị A chuyển khoản và hoàn tất toàn bộ nghĩa vụ tài chính theo hợp đồng.

Tất toán trước hạn

Tất toán khoản vay trước hạn là trường hợp người vay thanh toán toàn bộ khoản vay trước thời gian kết thúc được ghi trong hợp đồng. Việc thanh toán sớm thường xuất phát từ nhu cầu giảm áp lực tài chính, hoặc khi người vay có điều kiện trả nợ sớm hơn dự kiến. 

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người vay quyết định thanh toán khoản nợ trước thời hạn quy định, khoản phí phạt có thể phát sinh tùy theo điều khoản được thiết lập trong hợp đồng vay vốn. Mức phí này không cố định mà sẽ phụ thuộc vào chính sách riêng của từng ngân hàng hoặc tổ chức tài chính.

Công thức áp dụng thường là: 

Phí tất toán = Tỷ lệ phạt (%) × Dư nợ gốc còn lại tại thời điểm thanh toán.

Trong đó:

• Dư nợ gốc còn lại là số tiền chưa thanh toán tại thời điểm bạn yêu cầu tất toán.
• Tỷ lệ phí phạt là mức phần trăm cụ thể đã được thỏa thuận từ trước trong hợp đồng vay.

Ví dụ: Khách hàng A ký hợp đồng vay 1 tỷ đồng trong vòng 24 tháng, trong đó quy định phí tất toán trước hạn là 4%. Khi còn 2 tháng nữa đến ngày đáo hạn, anh A quyết định trả dứt khoản vay, lúc này dư nợ gốc còn 300 triệu đồng. Như vậy, phí phạt được tính như sau: 300.000.000 × 4% = 12.000.000 đồng.

Tổng số tiền anh A cần thanh toán là 312 triệu đồng (gồm nợ gốc và phí tất toán).

Tất toán trước hạn là việc bạn thanh toán toàn bộ số tiền gốc và lãi của khoản vay trước thời điểm kết thúc hợp đồng (Nguồn: Sưu tầm)

Có nên tất toán khoản vay trước hạn?

Việc tất toán khoản vay trước thời hạn cần được cân nhắc kỹ lưỡng tùy vào tình hình tài chính cá nhân và các điều khoản ràng buộc trong hợp đồng. Trong nhiều trường hợp, việc thanh toán sớm giúp giảm tổng lãi phải trả, đặc biệt đối với khoản vay theo dư nợ giảm dần. Tuy nhiên, không ít tổ chức tín dụng áp dụng phí phạt khi người vay kết thúc hợp đồng sớm hơn dự kiến.

Trước khi quyết định tất toán trước hạn, người vay nên rà soát kỹ các điều khoản phí phạt, so sánh giữa số tiền tiết kiệm được từ phần lãi chưa phát sinh và khoản phí tất toán. Nếu phần lợi nhiều hơn chi phí phải chịu và bạn đang có sẵn nguồn tài chính ổn định, thì việc thanh lý khoản vay sớm là hợp lý. Ngược lại, trong trường hợp khoản phí phạt cao và nguồn vốn chưa thực sự dư dả, nên tiếp tục theo đúng lịch trình trả nợ để tránh áp lực tài chính đột ngột.

Quy trình tất toán khoản vay

Tùy theo quy định của từng ngân hàng hoặc tổ chức tài chính, người vay cần chuẩn bị một số giấy tờ cụ thể khi tiến hành tất toán khoản vay hoặc chấm dứt hợp đồng vay trước thời hạn. Dưới đây là những loại hồ sơ phổ biến thường được yêu cầu:

• CCCD gắn chip còn hiệu lực hoặc giấy tờ định danh khác còn hiệu lực.
• Bản hợp đồng vay vốn đã được hai bên ký kết.
• Các giấy tờ có liên quan đến khoản vay như lịch sử thanh toán, bảng sao kê.,..

Sau khi đã chuẩn bị xong hồ sơ cần thiết, quy trình tất toán khoản vay thông thường gồm các bước sau:

• Bước 1: Xác định chính xác số tiền còn lại cần thanh toán để tránh sai sót ảnh hưởng đến quá trình tất toán.
• Bước 2: Nộp đủ số tiền cần thanh toán vào tài khoản vay để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ được hoàn tất đúng hạn, tránh phát sinh phí.
• Bước 3: Ký biên bản thanh lý hợp đồng vay sau khi đã nạp đủ tiền. Đọc kỹ nội dung và xác minh thông tin trước khi ký.
• Bước 4: Thực hiện thủ tục xóa thế chấp tài sản (nếu có) nhằm hoàn tất toàn bộ quá trình tất toán và chấm dứt nghĩa vụ tín dụng.

Việc hiểu rõ quy trình và chuẩn bị kỹ càng sẽ giúp bạn tất toán khoản vay nhanh chóng, hạn chế tối đa rủi ro pháp lý và tài chính.

Thủ tục tất toán khoản vay trước hạn sẽ khác nhau tùy theo quy định của từng ngân hàng (Nguồn: Sưu tầm)

Lưu ý khi tất toán khoản vay

Khi tiến hành tất toán khoản vay, người vay nên lưu ý những điểm quan trọng sau:

• Cần kiểm tra kỹ lưỡng các điều khoản liên quan như quy trình thủ tục, mức lãi suất, phí thanh toán sớm,… trước khi thực hiện tất toán.
• Rà soát đầy đủ thông tin cá nhân, số tiền còn nợ và thời hạn vay trước khi thanh toán và ký biên bản xác nhận.
• Đề nghị ngân hàng cung cấp đầy đủ bản sao của toàn bộ tài liệu đã ký, đồng thời lưu giữ cẩn thận để sử dụng khi cần đối chiếu hoặc phát sinh khiếu nại.

Các câu hỏi thường gặp

Tất toán trước hạn có bị phạt không?

Việc tất toán trước thời hạn thường đi kèm với một khoản phí phạt nhất định. Đây là cách ngân hàng bù đắp phần lãi suất họ không thể thu trong thời gian còn lại của hợp đồng. Mức phí này không cố định mà được quy định cụ thể trong từng hợp đồng vay, thông thường dao động từ 1 - 3% trên số tiền trả trước hạn.

Tất toán có giúp giảm lãi không?

Thực hiện tất toán, đặc biệt là trước hạn, có thể làm giảm phần lãi phải trả vì lãi suất thường được tính theo dư nợ giảm dần. Càng tất toán sớm thì số ngày phát sinh lãi càng ít, từ đó tổng chi phí vay có thể giảm xuống đáng kể. Tuy nhiên, lợi ích này cần được so sánh với khoản phí phạt có thể phát sinh nếu hợp đồng có điều khoản giới hạn việc trả trước hạn.

Do đó, để đánh giá hiệu quả tài chính, người vay nên tính toán kỹ phần lãi tiết kiệm được so với chi phí phải bỏ ra, thay vì chỉ nhìn vào tổng số tiền cần thanh toán.

Có thể tất toán một phần không?

Trong nhiều trường hợp, ngân hàng hoặc tổ chức tài chính cho phép người vay được thanh toán trước một phần số tiền nợ, thay vì tất toán toàn bộ khoản vay. Hình thức này thường được gọi là tất toán từng phần hoặc trả nợ gốc trước hạn từng phần. Khi thực hiện, phần tiền được trả sẽ được trừ trực tiếp vào dư nợ gốc, qua đó giúp giảm áp lực lãi suất trong các kỳ tiếp theo.

Nếu bạn đang cần một khoản vay linh hoạt, giải ngân nhanh mà vẫn đảm bảo minh bạch và dễ quản lý, sản phẩm Vay nhanh tại Cake by VPBank là giải pháp đáng cân nhắc. Những lợi ích nổi bật bao gồm:

• Thao tác dễ dàng: Toàn bộ quá trình đăng ký thực hiện trực tiếp trên app Cake by VPBank, không yêu cầu chuẩn bị hồ sơ giấy tờ, không cần xác minh người thân.
• Quy trình số hóa 100%: Từ bước gửi yêu cầu vay đến ký hợp đồng đều được thực hiện trên nền tảng online, giúp tiết kiệm thời gian tối đa.
• Xét duyệt nhanh chóng: Chỉ trong khoảng 2 phút là hoàn tất phê duyệt, tiền sẽ chuyển vào tài khoản trong vòng 1 phút tiếp theo mà không cần thế chấp.
• Lãi suất hợp lý: Mức lãi suất khởi điểm từ 2,3%/tháng, tính theo dư nợ giảm dần.
• Thời hạn trả linh hoạt: Có thể lựa chọn kỳ hạn thanh toán từ 6 đến 36 tháng, phù hợp với nhiều mức thu nhập khác nhau.

Dịch vụ Vay nhanh của ngân hàng Cake by VPBank là giải pháp hữu ích cho những ai đang eo hẹp về tài chính (Nguồn: Cake by VPBank)

Trên đây là những thông tin giúp bạn hiểu rõ tất toán khoản vay là gì, quy trình và các lưu ý quan trọng. Tất toán khoản vay là bước cuối cùng trong hành trình tín dụng, thể hiện trách nhiệm tài chính và giúp bạn kiểm soát tốt hơn kế hoạch chi tiêu cá nhân. Trải nghiệm ngay dịch vụ Vay nhanh của ngân hàng số Cake by VPBank - giải pháp tài chính hiện đại, linh hoạt và dễ tiếp cận. Đăng ký ngay trên ứng dụng để trải nghiệm quy trình vay vốn hoàn toàn online, không cần thế chấp, phê duyệt chỉ trong vài phút.