Đầu tư tài chính là gì? Các hình thức đầu tư phổ biến và hiệu quả hiện nay

* Bài viết chỉ mang tính chất cung cấp thông tin khách quan, không phải là lời khuyên tài chính.

Đầu tư tài chính là việc bạn sử dụng nguồn tiền (vốn) nhàn rỗi của mình để mua hoặc sở hữu các loại tài sản tài chính (như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ...) với kỳ vọng rằng các tài sản này sẽ gia tăng giá trị hoặc tạo ra thu nhập (lợi nhuận) trong tương lai. Trong bối cảnh lạm phát và chi phí cuộc sống ngày càng tăng, việc chỉ tiết kiệm thôi là chưa đủ. Đầu tư tài chính đã trở thành một kỹ năng thiết yếu để bảo vệ giá trị tài sản và hiện thực hóa các mục tiêu lớn trong cuộc đời.

Vậy tại sao đầu tư lại quan trọng đến vậy? Có những hình thức đầu tư nào phổ biến và làm sao để lựa chọn kênh phù hợp? Trong bài viết này, Ngân hàng số Cake by VPBank sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết từ A-Z.

>>Xem thêm: 

Quỹ đầu tư là gì? Kiến thức cơ bản cần biết cho người mới

Trái phiếu chính phủ là gì? Lợi ích và cách đầu tư an toàn

Các quỹ đầu tư tại Việt Nam uy tín, đáng tin cậy

Đầu tư tài chính là gì?

Hiểu đơn giản, đầu tư tài chính là việc dùng tiền nhàn rỗi để tạo ra lợi nhuận thông qua các kênh sinh lời như cổ phiếu, trái phiếu, vàng, quỹ đầu tư, gửi tiết kiệm hay góp vốn kinh doanh. Mục tiêu của đầu tư tài chính là làm cho tiền “làm việc” cho bạn, tạo ra giá trị thặng dư – tức là số tiền bạn có tăng lên so với ban đầu.

Khác với việc phải bỏ công sức lao động trực tiếp, đầu tư tài chính dựa trên tầm nhìn, phân tích và chiến lược. Khi đầu tư đúng cách, lợi nhuận có thể duy trì ổn định, dài hạn và tăng trưởng theo thời gian – ngay cả khi bạn không cần trực tiếp làm việc mỗi ngày.

Ví dụ:

• Mua cổ phiếu của một doanh nghiệp tiềm năng và hưởng cổ tức.
• Mua vàng để nắm giữ giá trị trong thời kỳ lạm phát.
• Góp vốn kinh doanh cùng bạn bè hoặc đầu tư vào quỹ mở để được chuyên gia quản lý giúp bạn.

Đầu tư tài chính là hành động dùng số tiền nhàn rỗi để tạo ra lợi nhuận thông qua các kênh đầu tư (Nguồn: Sưu tầm)

Vì sao nên đầu tư tài chính thay vì để tiền nhàn rỗi?

Để tiền mặt nhàn rỗi trong ví hoặc dưới gối không chỉ lãng phí cơ hội sinh lời mà còn khiến giá trị của nó bị bào mòn theo thời gian. Đầu tư tài chính mang lại những lợi ích vượt trội:

• Tạo ra lợi nhuận và gia tăng tài sản: Các kênh đầu tư có tiềm năng mang lại mức lợi nhuận cao hơn nhiều so với việc chỉ để tiền trong tài khoản thanh toán hoặc gửi tiết kiệm thông thường.
• Chống lại sự mất giá của tiền tệ (lạm phát): Lạm phát làm giảm sức mua của đồng tiền theo thời gian. Nếu tỷ lệ lạm phát là 4%/năm, 100 triệu đồng hôm nay sẽ chỉ còn tương đương 96 triệu đồng về sức mua sau một năm. Đầu tư là cách để lợi nhuận bạn kiếm được có thể vượt qua tỷ lệ lạm phát, giúp bảo toàn và gia tăng giá trị thực của tài sản.
• Hiện thực hóa các mục tiêu tài chính: Dù mục tiêu của bạn là mua nhà, mua xe, cho con đi du học, hay nghỉ hưu sớm, đầu tư chính là công cụ hữu hiệu giúp bạn tích lũy đủ số tiền cần thiết nhanh hơn so với chỉ tiết kiệm.
• Hướng tới tự do tài chính và an tâm hưu trí: Đầu tư có kỷ luật và dài hạn giúp bạn xây dựng một nguồn thu nhập thụ động vững chắc, giảm bớt sự phụ thuộc vào thu nhập từ công việc chính và chuẩn bị cho một tuổi già an nhàn, độc lập.

Ví dụ: Giả sử bạn có 100 triệu đồng nhàn rỗi.

• Nếu gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi suất 5%/năm, sau 1 năm bạn có 105 triệu đồng.
• Nếu đầu tư vào một quỹ đầu tư cân bằng với lợi nhuận kỳ vọng (không đảm bảo) là 8%/năm, sau 1 năm bạn có thể có 108 triệu đồng. Khoản chênh lệch 3 triệu đồng này sẽ ngày càng lớn hơn theo thời gian nhờ sức mạnh của lãi kép.

Đầu tư tài chính mang lại nhiều lợi ích vượt trội, gia tăng tài sản và bảo vệ tiền khỏi lạm phát (Nguồn: Sưu tầm)

Tiêu chí lựa chọn kênh đầu tư tài chính phù hợp

Lựa chọn kênh đầu tư phù hợp là bước quan trọng giúp bạn đạt được hiệu quả mong muốn mà vẫn đảm bảo an toàn tài chính. Mỗi người có mục tiêu, khẩu vị rủi ro và nguồn vốn khác nhau, do đó không có một “công thức chung” cho tất cả.

Dưới đây là ba tiêu chí quan trọng để bạn cân nhắc trước khi lựa chọn kênh đầu tư.

Mục tiêu đầu tư

Xác định đúng mục tiêu giúp bạn chọn sản phẩm phù hợp với kỳ vọng lợi nhuận và khả năng sử dụng vốn.

• Đầu tư ngắn hạn (dưới 1 năm): phù hợp nếu bạn muốn sinh lời nhanh hoặc có kế hoạch sử dụng vốn trong thời gian gần. Các kênh như gửi tiết kiệm linh hoạt, chứng chỉ quỹ ngắn hạn, cổ phiếu lướt sóng có thể là lựa chọn hợp lý.
• Đầu tư dài hạn (trên 3 năm): dành cho người muốn tích lũy tài sản, đạt mục tiêu lớn hoặc chuẩn bị tài chính tương lai. Khi đó, quỹ đầu tư cổ phiếu, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp uy tín thường mang lại lợi nhuận ổn định hơn theo thời gian.

Mức độ chấp nhận rủi ro

Không có khoản đầu tư nào vừa an toàn tuyệt đối vừa sinh lời cao. Mỗi kênh đầu tư đều có mối tương quan giữa rủi ro và lợi nhuận kỳ vọng:

• Rủi ro thấp – lợi nhuận ổn định: gửi tiết kiệm, trái phiếu chính phủ, vàng.
• Rủi ro trung bình: quỹ trái phiếu, quỹ cân bằng, chứng chỉ quỹ mở.
• Rủi ro cao – lợi nhuận tiềm năng lớn: cổ phiếu, đầu tư kinh doanh, tài sản kỹ thuật số.

Bên cạnh đó, trước khi bắt đầu hãy tự hỏi: “Nếu khoản đầu tư giảm giá trị trong ngắn hạn, tôi có sẵn sàng chờ đợi hay chịu lỗ không?” Câu trả lời sẽ giúp bạn xác định được mức rủi ro phù hợp với bản thân.

Mỗi kênh đầu tư đều có mức độ rủi ro nhất định, nên xem sét kỹ lưỡng mức độ chấp nhận rủi ro của bản thân để đưa ra quyết định đúng nhất (Nguồn: Sưu tầm) 

Nguồn vốn và thời gian theo dõi

Nguồn vốn ban đầu và thời gian bạn có thể dành cho việc đầu tư cũng ảnh hưởng đến lựa chọn kênh:

• Nếu vốn nhỏ, bạn có thể bắt đầu từ các quỹ đầu tư trực tuyến hoặc sản phẩm tiết kiệm linh hoạt với số tiền chỉ từ vài trăm nghìn đồng.
• Nếu vốn lớn và có thời gian tìm hiểu thị trường, bạn có thể tham gia chứng khoán hoặc đầu tư bất động sản để tối ưu lợi nhuận.

Ngoài ra, hãy cân nhắc thời gian theo dõi thị trường. Một số kênh (như cổ phiếu) yêu cầu theo dõi thường xuyên, trong khi các quỹ đầu tư chuyên nghiệp sẽ giúp bạn ủy thác quản lý nếu không có nhiều thời gian.

Bảng so sánh nhanh các kênh đầu tư cho người mới bắt đầu

Lưu ý và kinh nghiệm khi đầu tư tài chính

Không nên vay nợ để đầu tư

Đầu tư bằng tiền đi vay có thể khuếch đại lợi nhuận, nhưng đồng thời cũng làm tăng rủi ro rất lớn. Khi thị trường biến động xấu, bạn có thể phải gánh cả lãi vay lẫn thua lỗ từ khoản đầu tư. Hãy chỉ dùng khoản tiền nhàn rỗi, không ảnh hưởng đến sinh hoạt hoặc kế hoạch tài chính ngắn hạn.

Luôn đa dạng hóa danh mục đầu tư

Nguyên tắc “không bỏ tất cả trứng vào một giỏ” luôn đúng trong mọi thời điểm. Thay vì dồn hết tiền vào một kênh như cổ phiếu hoặc bất động sản, bạn nên chia nhỏ ra nhiều loại tài sản: tiết kiệm, quỹ trái phiếu, cổ phiếu, vàng... Việc này giúp giảm rủi ro tổng thể, khi một kênh giảm thì kênh khác có thể bù lại.

Cập nhật thông tin và tránh đầu tư theo cảm tính

Thị trường tài chính thay đổi nhanh, vì vậy theo dõi tin tức kinh tế – chính sách – xu hướng đầu tư là điều cần thiết.

Tránh chạy theo đám đông hay đầu tư vì “nghe nói” mà không phân tích kỹ. Mỗi quyết định nên dựa trên hiểu biết, dữ liệu và mục tiêu cá nhân, không phải cảm xúc.

Có kế hoạch rút vốn và quản lý rủi ro rõ ràng

Trước khi đầu tư, hãy xác định rõ thời gian nắm giữ, mức lợi nhuận kỳ vọng và ngưỡng chịu lỗ. Luôn có phương án thoát vốn linh hoạt khi thị trường đi ngược kỳ vọng. Ngoài ra, nên trích một phần vốn dự phòng để đảm bảo dòng tiền ổn định trong trường hợp khẩn cấp.

Những lưu ý cần nắm rõ khi lựa chọn đầu tư tài chính (Nguồn: Sưu tầm)

Đầu tư tài chính không phải là một đặc quyền dành riêng cho giới nhà giàu hay chuyên gia, mà là một hành trình cần thiết cho bất kỳ ai mong muốn xây dựng một tương lai tài chính vững chắc. Bằng việc hiểu rõ các kênh đầu tư, đánh giá đúng khả năng của bản thân và trang bị kiến thức nền tảng, bạn hoàn toàn có thể bắt đầu hành trình này một cách tự tin.

Cake by VPBank hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và những gợi ý hữu ích. Với các giải pháp tài chính số đơn giản, tiện lợi và dễ tiếp cận ngay trên ứng dụng, Cake luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên con đường chinh phục các mục tiêu tài chính của mình.