Bảo hiểm nhân thọ là gì? Cách hiểu đúng và lợi ích, ý nghĩa cần biết

*Bài viết chỉ mang tính chất cung cấp thông tin khách quan, không phải là lời khuyên tài chính.

Bảo hiểm nhân thọ là một hình thức bảo vệ tài chính giữa người tham gia và công ty bảo hiểm, trong đó người tham gia sẽ đóng phí định kỳ để được chi trả hoặc bồi thường một khoản tiền khi xảy ra các rủi ro về sức khỏe, tai nạn hoặc tử vong. Ngoài ý nghĩa bảo vệ, bảo hiểm nhân thọ còn giúp tích lũy và đầu tư cho các mục tiêu dài hạn như giáo dục, hưu trí hay kế hoạch tài chính gia đình. 

Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ bảo hiểm nhân thọ là gì, hoạt động ra sao và mang lại lợi ích cụ thể thế nào. Trong bài viết này, Ngân hàng số Cake by VPBank sẽ giúp bạn nắm rõ khái niệm, ý nghĩa, các loại hình và những điều cần biết trước khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, để bạn có thể đưa ra lựa chọn thông minh và an toàn cho tương lai.

Bảo hiểm nhân thọ là gì?

Bảo hiểm nhân thọ là một hình thức bảo vệ tài chính do các công ty bảo hiểm cung cấp, giúp cá nhân và gia đình giảm thiểu rủi ro khi gặp biến cố về sức khỏe, thân thể hoặc tính mạng. Đây được xem là giải pháp tài chính an toàn, mang tính dài hạn nhằm đảm bảo cuộc sống ổn định cho người tham gia và người thân trong những tình huống không mong muốn.

Về mặt pháp lý, sản phẩm này được thiết lập thông qua hợp đồng ký kết giữa người mua và doanh nghiệp bảo hiểm. Theo đó, người mua có trách nhiệm đóng phí định kỳ, còn công ty bảo hiểm có nghĩa vụ chi trả quyền lợi tài chính cho người được bảo vệ hoặc người thụ hưởng khi rủi ro xảy ra.

Bảo hiểm nhân thọ là một hình thức bảo vệ tài chính do các công ty bảo hiểm cung cấp, giúp cá nhân và gia đình giảm thiểu rủi ro (Nguồn: Sưu tầm)

Lợi ích khi tham gia bảo hiểm nhân thọ

• Bảo vệ tài chính toàn diện trước rủi ro: Khi có rủi ro xảy ra, bảo hiểm nhân thọ sẽ là nguồn tài chính kịp thời giúp bạn và gia đình trang trải các chi phí lớn như viện phí điều trị bệnh hiểm nghèo, tai nạn... Trong trường hợp người trụ cột không may qua đời, khoản tiền bảo hiểm sẽ đóng vai trò thay thế nguồn thu nhập bị mất, đảm bảo cuộc sống và tương lai học vấn của con cái không bị ảnh hưởng.
• Tích lũy và tiết kiệm dài hạn: Tham gia bảo hiểm giúp hình thành thói quen tài chính kỷ luật thông qua việc đóng phí định kỳ. Sau thời gian cam kết, người tham gia có thể nhận lại toàn bộ số tiền đã đóng kèm lãi suất tích lũy theo quy định của sản phẩm. Khoản tiền này có thể dùng cho các mục tiêu dài hạn như giáo dục con cái, mua nhà hoặc chuẩn bị cho tuổi hưu.
• Cơ hội đầu tư gia tăng tài sản: Các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư cho phép một phần phí bảo hiểm của bạn được đầu tư vào các quỹ cổ phiếu hoặc trái phiếu do công ty bảo hiểm quản lý. Hình thức này vừa mang lại sự bảo vệ, vừa mở ra cơ hội gia tăng tài sản với tiềm năng lợi nhuận cao hơn so với các kênh tiết kiệm truyền thống, tuy nhiên cũng đi kèm với rủi ro đầu tư tương ứng. 
• Ổn định tâm lý, an tâm trước tương lai: Việc sở hữu một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ mang lại một giá trị tinh thần to lớn. Bạn sẽ cảm thấy an tâm hơn khi biết rằng mình đã có một kế hoạch dự phòng tài chính vững chắc cho bản thân và gia đình, dù bất kỳ biến cố nào xảy ra. Sự chủ động này giúp bạn tự tin hơn để theo đuổi các mục tiêu trong cuộc sống.

Bên cạnh giá trị tài chính, bảo hiểm còn mang đến sự an tâm về tinh thần (Nguồn: Sưu tầm)

Bảo hiểm nhân thọ hoạt động như thế nào?

1. Ký kết hợp đồng: Bạn cung cấp thông tin cá nhân và sức khỏe. Dựa trên đó, công ty bảo hiểm sẽ thẩm định rủi ro và đưa ra quyết định chấp thuận bảo hiểm. Hợp đồng được ký kết với các điều khoản, quyền lợi và mức phí rõ ràng.
2. Đóng phí bảo hiểm: Bạn đóng phí định kỳ (tháng, quý, năm) trong suốt thời hạn hợp đồng để duy trì hiệu lực bảo vệ.
3. Quản lý và đầu tư quỹ: Công ty bảo hiểm sẽ tập hợp phí từ tất cả các khách hàng vào một quỹ lớn. Quỹ này sẽ được quản lý bởi các chuyên gia và đem đi đầu tư vào các kênh an toàn, dài hạn (chủ yếu là trái phiếu chính phủ) để tạo ra lợi nhuận và đảm bảo khả năng chi trả trong tương lai.
4. Chi trả quyền lợi: Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm được quy định trong hợp đồng (ví dụ: tử vong, mắc bệnh hiểm nghèo...), công ty bảo hiểm sẽ tiến hành chi trả số tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng. Nếu không có rủi ro nào xảy ra cho đến khi hợp đồng đáo hạn, bạn sẽ nhận lại giá trị tài khoản hợp đồng (đối với các sản phẩm có yếu tố tích lũy).

Các loại hình bảo hiểm nhân thọ phổ biến hiện nay

Thị trường bảo hiểm nhân thọ rất đa dạng với nhiều loại hình sản phẩm để đáp ứng các nhu cầu khác nhau.

Bảo hiểm sinh kỳ

Sản phẩm này chi trả tiền bảo hiểm nếu người được bảo hiểm sống đến một thời hạn nhất định được thỏa thuận trong hợp đồng.

Bảo hiểm tử kỳ

Ngược lại với sinh kỳ, sản phẩm này chỉ chi trả tiền bảo hiểm nếu người được bảo hiểm tử vong trong thời hạn hợp đồng. Nếu hết thời hạn mà người được bảo hiểm vẫn còn sống, hợp đồng sẽ chấm dứt và không có giá trị hoàn lại. Đây là loại hình có phí thấp nhất, tập trung hoàn toàn vào yếu tố bảo vệ.

Bảo hiểm hỗn hợp

Đây là sự kết hợp giữa sinh kỳ và tử kỳ. Công ty bảo hiểm sẽ chi trả quyền lợi dù người được bảo hiểm tử vong trong thời hạn hợp đồng hay vẫn còn sống khi hợp đồng đáo hạn.

Bảo hiểm hỗn hợp là hình thức bảo hiểm kết hợp cả sinh kỳ và tử kỳ – vừa bảo vệ, vừa tiết kiệm (Nguồn: Sưu tầm)

Bảo hiểm trả tiền định kỳ (Bảo hiểm niên kim)

Sản phẩm này đảm bảo chi trả cho người thụ hưởng một khoản tiền đều đặn theo định kỳ (thường là hàng tháng, hàng quý) sau khi người được bảo hiểm đạt đến một độ tuổi nhất định. Đây là sản phẩm điển hình cho mục tiêu hưu trí.

Bảo hiểm trọn đời

Sản phẩm này bảo vệ người được bảo hiểm trong suốt cuộc đời của họ. Quyền lợi tử vong sẽ được chi trả vào bất kỳ thời điểm nào người được bảo hiểm qua đời. 

Bảo hiểm trọn đời là loại bảo hiểm nhân thọ vĩnh viễn, chi trả cho người thụ hưởng khi người được bảo hiểm qua đời (Nguồn: Sưu tầm)

Bảo hiểm bảo vệ

Đây là tên gọi chung cho các sản phẩm tập trung chủ yếu vào quyền lợi bảo vệ trước các rủi ro như tử vong, thương tật, tai nạn, bệnh hiểm nghèo... 

Bảo hiểm tích lũy

Là các sản phẩm kết hợp giữa bảo vệ và tiết kiệm. Một phần phí đóng được dùng để bảo vệ rủi ro, phần còn lại được tích lũy lại và có thể được nhận khi đáo hạn hợp đồng (ví dụ: bảo hiểm hỗn hợp).

Bảo hiểm đầu tư

Là dòng sản phẩm liên kết giữa bảo vệ và đầu tư, bao gồm Bảo hiểm liên kết chung (UL) và Bảo hiểm liên kết đơn vị (ILP). Khách hàng có cơ hội hưởng lợi nhuận cao hơn từ kết quả đầu tư của các quỹ, nhưng cũng phải chấp nhận rủi ro tương ứng.

Bảo hiểm đầu tư là sản phẩm kết hợp giữa bảo vệ tài chính và đầu tư, giúp người tham gia vừa được bảo hiểm rủi ro vừa sinh lời từ phần phí được mang đi đầu tư (Nguồn: Sưu tầm)

Bảo hiểm hưu trí

Là sản phẩm được thiết kế chuyên biệt để giúp người tham gia tích lũy một quỹ tài chính cho tuổi về hưu, thường đi kèm với các quyền lợi về niên kim và ưu đãi thuế.

Ai nên tham gia bảo hiểm nhân thọ?

• Người trụ cột có người phụ thuộc: Nếu thu nhập của bạn đang dùng để nuôi sống cha mẹ già, vợ/chồng hoặc con cái, bạn cần có bảo hiểm nhân thọ để đảm bảo họ không bị chông chênh về tài chính nếu rủi ro xảy ra với bạn.
• Người muốn lên kế hoạch tài chính dài hạn: Những người có mục tiêu rõ ràng như tích lũy quỹ hưu trí, quỹ học vấn cho con, hoặc đơn giản là muốn có một khoản tiết kiệm có kỷ luật trong 15-20 năm tới.
• Người trẻ, mới bắt đầu sự nghiệp: Tham gia bảo hiểm nhân thọ càng sớm, mức phí đóng càng thấp trong khi quyền lợi bảo vệ vẫn rất cao. Đây là thời điểm vàng để xây dựng một kế hoạch bảo vệ và tích lũy dài hạn với chi phí tối ưu nhất.

Có thể mua bảo hiểm nhân thọ khi còn trẻ và có sức khỏe tốt thì mức phí đóng thường thấp hơn và quyền lợi bảo vệ cao hơn (Nguồn: Sưu tầm)

Cách chọn mua bảo hiểm nhân thọ phù hợp

• Xác định rõ nhu cầu và khả năng tài chính: Hãy tự hỏi: Bạn cần bảo vệ cho ai? Mục tiêu của bạn là gì (bảo vệ, tiết kiệm hay đầu tư)? Bạn có thể trích ra bao nhiêu thu nhập hàng tháng (thường là 10-15%) để đóng phí một cách đều đặn không?
• So sánh giữa các loại sản phẩm: Hãy tìm hiểu ít nhất 2-3 sản phẩm khác nhau từ các công ty khác nhau để so sánh về quyền lợi, phí và các điều khoản.
• Kiểm tra uy tín công ty bảo hiểm và đại lý tư vấn: Hãy chọn các công ty lớn, có lịch sử hoạt động lâu năm và tiềm lực tài chính vững mạnh. Quan trọng không kém là người đại lý tư vấn phải có kiến thức, đạo đức nghề nghiệp và tư vấn dựa trên nhu cầu thực sự của bạn.

Những lưu ý quan trọng khi tham gia bảo hiểm nhân thọ

• Trung thực khi khai báo thông tin sức khỏe: Khai báo chính xác tình trạng sức khỏe giúp tránh tranh chấp khi yêu cầu chi trả quyền lợi.
• Hiểu rõ thời gian chờ và quyền lợi loại trừ: Nắm rõ các điều kiện không được chi trả và thời gian chờ để chủ động trong kế hoạch bảo vệ tài chính.
• Nắm rõ thời hạn đóng phí và điều kiện rút tiền: Biết rõ lịch đóng phí, thời hạn hợp đồng và quy định rút tiền giúp tránh mất quyền lợi.
• Ghi rõ và cập nhật người thụ hưởng: Đảm bảo người thụ hưởng được ghi đúng và cập nhật khi có thay đổi để quyền lợi được chi trả chính xác.
• Đọc thật kỹ hợp đồng: Hãy dành thời gian đọc và hiểu rõ mọi điều khoản trong hợp đồng, đặc biệt là phần quyền lợi sản phẩm, các điều khoản loại trừ (những trường hợp không được chi trả) và các quy định về phí.

Lưu ý đọc và kiểm tra kỹ các điều khoản trong hợp đồng để tránh các rủi ro pháp lý về sau (Nguồn: Sưu tầm)

Bảo hiểm nhân thọ là một công cụ tài chính mạnh mẽ và nhân văn, đóng vai trò là một trụ cột vững chắc trong kế hoạch tài chính dài hạn của mỗi cá nhân và gia đình. Cake by VPBank hy vọng thông qua bài viết, việc hiểu đúng bản chất, lựa chọn sản phẩm phù hợp và tham gia một cách minh bạch sẽ giúp bạn xây dựng được một tấm lá chắn tài chính vững vàng, từ đó an tâm hơn để theo đuổi những ước mơ và dự định trong cuộc sống.