Quỹ mở và quỹ đóng khác biệt như thế nào? Đâu là lựa chọn phù hợp?

*Bài viết chỉ mang tính chất cung cấp thông tin khách quan, không phải là lời khuyên tài chính.

Quỹ mở và quỹ đóng là hai trong số những hình thức quỹ đầu tư tập thể phổ biến nhất, giúp các nhà đầu tư cá nhân tiếp cận thị trường chứng khoán một cách dễ dàng hơn. Tuy nhiên, dù có tên gọi khá tương đồng, quỹ mở và quỹ đóng lại có cơ chế hoạt động, đặc điểm và mức độ phù hợp hoàn toàn khác biệt. 

Sự khác biệt cốt lõi giữa quỹ mở và quỹ đóng là gì? Bạn nên lựa chọn loại hình nào cho hành trình đầu tư của mình? Trong bài viết này, Ngân hàng số Cake by VPBank sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết từng khía cạnh để đưa ra câu trả lời rõ ràng nhất.

>>Xem thêm: 

Độc lập tài chính là gì? Cách xây dựng lộ trình đạt độc lập tài chính

Phương pháp 50/20/30: Bí quyết cân đối chi tiêu và tiết kiệm

Quản lý tài chính cá nhân cho Gen Z: 3 chặng phát triển bền vững

Quỹ mở và quỹ đóng là gì?

Quỹ mở là gì? 

Quỹ mở (Open-ended Fund) là loại quỹ đầu tư được thành lập từ vốn góp của nhiều nhà đầu tư và không giới hạn về quy mô vốn cũng như thời gian hoạt động.

Đặc điểm chính của quỹ mở là việc phát hành và mua lại chứng chỉ quỹ (CCQ) diễn ra một cách liên tục. Khi có nhà đầu tư muốn tham gia, quỹ sẽ phát hành thêm CCQ mới để bán. Ngược lại, khi nhà đầu tư muốn rút vốn, công ty quản lý quỹ (CTQLQ) có nghĩa vụ mua lại CCQ của họ. Mọi giao dịch này đều được thực hiện trực tiếp với CTQLQ dựa trên giá trị tài sản ròng (NAV) của quỹ tại cuối ngày giao dịch.

Quỹ mở là quỹ không giới hạn quy mô, với chứng chỉ quỹ được mua bán lại liên tục (Nguồn: Sưu tầm)

Quỹ đóng là gì? 

Quỹ đóng (Closed-end Fund) là loại quỹ đầu tư chỉ huy động vốn một lần duy nhất thông qua việc phát hành một số lượng chứng chỉ quỹ cố định trong lần đầu ra công chúng (IPO).

Sau giai đoạn IPO, quỹ sẽ "đóng" lại, không phát hành thêm và cũng không mua lại CCQ từ nhà đầu tư. Toàn bộ số CCQ này sẽ được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán. Nhà đầu tư muốn mua hoặc bán sẽ phải giao dịch với các nhà đầu tư khác trên thị trường thứ cấp (sàn chứng khoán), tương tự như mua bán một cổ phiếu thông thường.

Quỹ đóng là quỹ chỉ phát hành với số lượng cố định và chỉ phát hành một lần duy nhất trong đợt đầu tiên (Nguồn: Sưu tầm)

Sự khác biệt giữa quỹ mở và quỹ đóng là gì?

Đây là phần cốt lõi giúp bạn nhận diện rõ bản chất của hai loại hình quỹ.

• Về tính thanh khoản:
  • Quỹ mở: Có tính thanh khoản rất cao. Vì CTQLQ có nghĩa vụ phải mua lại CCQ bất cứ khi nào nhà đầu tư có nhu cầu bán, bạn có thể dễ dàng chuyển đổi khoản đầu tư của mình thành tiền mặt.
  • Quỹ đóng: Tính thanh khoản phụ thuộc vào thị trường. Bạn chỉ có thể bán được CCQ của mình khi có một người khác trên thị trường đồng ý mua. Trong những giai đoạn thị trường ảm đạm, việc tìm người mua có thể trở nên khó khăn.
• Về việc mua bán và phân phối chứng chỉ quỹ:
  • Quỹ mở: Bạn giao dịch trực tiếp với CTQLQ hoặc các đại lý phân phối được chỉ định (ngân hàng, công ty chứng khoán).
  • Quỹ đóng: Bạn phải mở tài khoản chứng khoán và thực hiện giao dịch mua bán với các nhà đầu tư khác trên sàn chứng khoán thông qua công ty môi giới.
• Về quy mô vốn và khả năng huy động:
  • Quỹ mở: Quy mô vốn không cố định, liên tục thay đổi hàng ngày tùy thuộc vào lượng tiền nhà đầu tư đổ vào hay rút ra.
  • Quỹ đóng: Quy mô vốn cố định và ổn định sau khi kết thúc IPO. Điều này giúp người quản lý quỹ chủ động hơn trong việc triển khai các chiến lược đầu tư dài hạn mà không bị áp lực rút vốn đột ngột.
• Về biến động giá so với NAV:
  • Quỹ mở: Giá giao dịch của CCQ luôn bằng đúng giá trị tài sản ròng trên một chứng chỉ quỹ (NAV/CCQ) được công bố.
  • Quỹ đóng: Giá giao dịch của CCQ trên sàn chứng khoán được quyết định bởi quy luật cung - cầu, do đó có thể chênh lệch so với NAV. Hiện tượng giá thị trường thấp hơn NAV được gọi là giao dịch với giá chiết khấu (discount), và ngược lại là phụ trội (premium).
• Về ưu điểm và hạn chế:

Nên chọn quỹ mở hay quỹ đóng?

Việc lựa chọn phụ thuộc hoàn toàn vào mục tiêu, kinh nghiệm và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn.

Khi nào nên chọn quỹ mở?

Quỹ mở là lựa chọn lý tưởng nếu bạn:

• Là nhà đầu tư mới: Cơ chế đơn giản, dễ hiểu và ít rủi ro về thanh khoản giúp bạn có một khởi đầu an toàn.
• Ưu tiên sự linh hoạt và thanh khoản: Bạn muốn có khả năng rút vốn nhanh chóng khi cần thiết mà không phụ thuộc vào việc tìm người mua.
• Muốn đầu tư định kỳ (DCA): Cấu trúc của quỹ mở rất phù hợp để bạn đầu tư một khoản tiền cố định hàng tháng một cách kỷ luật.
• Muốn sự đơn giản trong định giá: Bạn muốn giá trị khoản đầu tư của mình phản ánh chính xác giá trị tài sản mà quỹ đang nắm giữ.

Quỹ mở là lựa chọn lý tưởng nếu bạn là đầu tư mới (Nguồn: Sưu tầm)

Khi nào nên chọn quỹ đóng?

Quỹ đóng là một công cụ phức tạp hơn, phù hợp nếu bạn:

• Là nhà đầu tư đã có kinh nghiệm: Bạn hiểu rõ về thị trường chứng khoán và các khái niệm như NAV, giá chiết khấu/phụ trội.
• Có tầm nhìn đầu tư dài hạn: Bạn sẵn sàng nắm giữ khoản đầu tư trong nhiều năm và không quá lo lắng về các biến động giá ngắn hạn hay thanh khoản.
• Muốn tìm kiếm cơ hội từ chênh lệch giá: Bạn có khả năng phân tích và nhận định thời điểm mua vào khi quỹ đang giao dịch với mức chiết khấu hấp dẫn so với NAV.

Quỹ đóng là lựa chọn phù hợp nếu nhà đầu tư có kinh nghiệm và tầm nhìn dài hạn (Nguồn: Sưu tầm)

Cách chọn quỹ mở hoặc quỹ đóng phù hợp với mục tiêu cá nhân

Đặt mục tiêu tài chính rõ ràng (ngắn hạn – dài hạn)

Hãy xác định xem bạn đầu tư cho mục tiêu gì và trong bao lâu. Các mục tiêu ngắn hạn (dưới 3 năm) đòi hỏi tính thanh khoản cao, do đó quỹ mở là lựa chọn phù hợp hơn. Với các mục tiêu dài hạn (trên 5 năm), bạn có thể cân nhắc cả hai loại hình.

Xác định mức độ chấp nhận rủi ro

Khẩu vị rủi ro sẽ quyết định bạn nên chọn quỹ cổ phiếu, trái phiếu hay cân bằng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng quỹ đóng có thêm một lớp rủi ro về thanh khoản và biến động giá so với NAV, do đó nó thường được xem là có mức độ rủi ro cao hơn quỹ mở nếu xét về cấu trúc.

Tìm hiểu uy tín công ty quản lý quỹ và hiệu quả hoạt động

Hãy lựa chọn các công ty quản lý quỹ lớn, có uy tín và lịch sử hoạt động lâu năm. Xem xét hiệu quả hoạt động của quỹ trong quá khứ (3-5 năm) so với các quỹ khác cùng loại và so với chỉ số tham chiếu (như VN-Index).

Xác định đúng mục tiêu tài chính và khả năng chấp nhận rủi ro để chọn loại quỹ phù hợp (Nguồn: Sưu tầm)

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Quỹ mở và quỹ đóng có được bảo hiểm rủi ro không?

Không. Quỹ đầu tư là sản phẩm đầu tư, không phải tiền gửi tiết kiệm, do đó không được bảo hiểm bởi Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam. Đầu tư vào quỹ luôn tiềm ẩn rủi ro thị trường và bạn có thể mất một phần vốn. Tuy nhiên, các quỹ đều có cơ chế an toàn như sự giám sát của ngân hàng giám sát và đa dạng hóa danh mục để giảm thiểu rủi ro.

Chứng chỉ quỹ mở và quỹ đóng có khác nhau không?

Về mặt pháp lý, cả hai đều là "chứng chỉ quỹ" xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư. Tuy nhiên, về mặt bản chất giao dịch, chúng khác nhau. CCQ mở đại diện cho quyền giao dịch trực tiếp với CTQLQ theo giá NAV. CCQ đóng là một loại chứng khoán niêm yết, đại diện cho quyền giao dịch với các nhà đầu tư khác theo giá thị trường.

Đầu tư quỹ mở có an toàn hơn quỹ đóng không?

Đối với một nhà đầu tư mới, có thể nói quỹ mở an toàn và dễ tiếp cận hơn. Lý do là vì quỹ mở có tính thanh khoản được đảm bảo và cơ chế định giá đơn giản (giá bằng NAV), giúp loại bỏ lớp rủi ro phức tạp về chênh lệch giá và thanh khoản thị trường mà quỹ đóng gặp phải.

Có thể chuyển đổi từ quỹ đóng sang quỹ mở không?

Không thể chuyển đổi trực tiếp. Vì chúng là hai cấu trúc pháp lý và vận hành hoàn toàn khác nhau. Nếu bạn đang nắm giữ chứng chỉ quỹ đóng và muốn chuyển sang quỹ mở, bạn phải thực hiện hai bước: bán chứng chỉ quỹ đóng trên sàn chứng khoán, sau đó dùng số tiền thu được để mua chứng chỉ của quỹ mở mà bạn mong muốn.

Sự khác biệt cốt lõi giữa quỹ mở và quỹ đóng nằm ở cơ chế thanh khoản và phương thức định giá. Quỹ mở mang đến sự linh hoạt, đơn giản và thanh khoản cao, là lựa chọn khởi đầu lý tưởng cho đại đa số nhà đầu tư cá nhân. Trong khi đó, quỹ đóng là một công cụ đầu tư chuyên sâu hơn, phù hợp với các nhà đầu tư có kinh nghiệm và tầm nhìn dài hạn.

Việc hiểu rõ sự khác biệt này là nền tảng để bạn đưa ra quyết định đầu tư phù hợp. Với sự phát triển của công nghệ, các nền tảng tài chính hiện đại như Cake by VPBank đang ưu tiên mang đến những giải pháp đầu tư đơn giản và dễ tiếp cận nhất, giúp bạn khởi đầu hành trình tài chính của mình một cách tự tin.