Quỹ mở là gì? Kiến thức cơ bản cho nhà đầu tư mới

*Bài viết chỉ mang tính chất cung cấp thông tin, kiến thức khách quan, không phải là lời khuyên đầu tư. 

Quỹ mở là giải pháp đầu tư chung, cho phép bạn sở hữu một danh mục đa dạng gồm cổ phiếu, trái phiếu chỉ với số vốn nhỏ. Đây là cách thông minh để tham gia thị trường tài chính, giúp bạn tiết kiệm thời gian nghiên cứu và giảm thiểu rủi ro so với việc phải tự mình lựa chọn từng mã riêng lẻ.

Trong bài viết này, Ngân hàng số Cake by VPBank sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết từ A đến Z quỹ mở là gì mà được xem là lựa chọn lý tưởng cho các nhà đầu tư mới, giúp bạn trang bị đầy đủ kiến thức nền tảng để tự tin bước vào hành trình đầu tư của mình.

>>Xem thêm: 

Quy tắc 6 chiếc lọ giúp quản lý tài chính thông minh, hiệu quả

Quản lý tài chính cá nhân: định nghĩa, vai trò, 10 nguyên tắc vàng

11 tựa sách quản lý tài chính cá nhân kinh điển nên đọc

Quỹ mở là gì?

Quỹ mở là một quỹ đầu tư được hình thành từ việc huy động vốn của rất nhiều nhà đầu tư khác nhau để đầu tư vào một danh mục đa dạng các tài sản như cổ phiếu, trái phiếu, hoặc cả hai.

Bạn có thể hình dung quỹ mở giống như một hũ tài sản khổng lồ. Thay vì phải tự mình bỏ ra số tiền lớn để mua nhiều loại cổ phiếu, trái phiếu riêng lẻ, bạn chỉ cần góp một số vốn nhỏ để mua một phần của hủ này. Khi đó, bạn sẽ gián tiếp sở hữu một danh mục đầu tư đã được đa dạng hóa.

Phần vốn góp của bạn vào quỹ sẽ được quy đổi thành Chứng chỉ quỹ (CCQ). Giá trị của một chứng chỉ quỹ sẽ thay đổi hàng ngày tùy thuộc vào hiệu quả hoạt động của các tài sản mà quỹ đang nắm giữ. Quỹ được gọi là "mở" vì không giới hạn số lượng nhà đầu tư và cho phép bạn mua hoặc bán lại chứng chỉ quỹ vào bất kỳ ngày giao dịch nào của quỹ.

Quỹ mở là một hình thức quỹ đầu tư huy động vốn từ nhiều nhà đầu tư (Nguồn: Sưu tầm)

Cơ chế hoạt động của quỹ mở

Cơ chế hoạt động của quỹ mở rất chuyên nghiệp và minh bạch, thường diễn ra theo 5 bước sau:

1. Huy động vốn: Quỹ mở huy động vốn từ một số lượng lớn các nhà đầu tư (cá nhân và tổ chức).
2. Quản lý chuyên nghiệp: Toàn bộ số vốn này sẽ được giao cho một Công ty Quản lý Quỹ (Fund Management Company - FMC) uy tín quản lý. Tại đây, các chuyên gia tài chính hàng đầu sẽ chịu trách nhiệm phân tích và đưa ra quyết định đầu tư.
3. Đầu tư: Các chuyên gia sẽ thay bạn đem tiền đi đầu tư vào một danh mục gồm hàng chục, thậm chí hàng trăm mã cổ phiếu, trái phiếu khác nhau theo một chiến lược đã được đề ra từ trước.
4. Định giá tài sản (NAV): Hàng ngày, tổng giá trị của tất cả các tài sản trong danh mục đầu tư của quỹ sẽ được định giá lại theo giá thị trường. Giá trị này được gọi là Giá trị tài sản ròng (Net Asset Value - NAV).
5. Giao dịch Chứng chỉ quỹ: Giá của một chứng chỉ quỹ (NAV/CCQ) sẽ được tính bằng cách lấy tổng NAV (Tổng giá trị tài sản - Tổng nợ phải trả) của quỹ chia cho tổng số chứng chỉ quỹ đang lưu hành. Bạn sẽ thực hiện giao dịch mua/bán chứng chỉ quỹ dựa trên mức giá này.

Các loại quỹ mở phổ biến hiện nay

Dựa vào loại tài sản đầu tư chủ yếu, quỹ mở thường được chia thành 3 loại chính:

• Quỹ mở cổ phiếu (Equity Fund): Quỹ sẽ đầu tư vào các cổ phiếu được niêm yết trên thị trường chứng khoán. Đây là loại quỹ có tiềm năng sinh lời cao nhất nhưng cũng đi kèm với mức độ rủi ro cao nhất, phù hợp với nhà đầu tư chấp nhận rủi ro để tối đa hóa lợi nhuận trong dài hạn.
• Quỹ mở trái phiếu (Bond Fund): Quỹ tập trung đầu tư vào các loại trái phiếu như trái phiếu Chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp. Loại quỹ này có độ an toàn cao, rủi ro thấp và mang lại lợi nhuận ổn định, phù hợp với nhà đầu tư ưu tiên sự an toàn và bảo toàn vốn.
• Quỹ mở cân bằng (Balanced Fund): Quỹ sẽ phân bổ vốn vào cả cổ phiếu và trái phiếu theo một tỷ lệ nhất định (ví dụ: 50% cổ phiếu - 50% trái phiếu). Mục tiêu của quỹ là cân bằng giữa tiềm năng tăng trưởng và sự an toàn, do đó mức độ rủi ro và lợi nhuận kỳ vọng ở mức trung bình. Đây thường là lựa chọn khởi đầu lý tưởng cho người mới.

Các loại quỹ mở phổ biến tại Việt Nam bao gồm Quỹ cổ phiếu, Quỹ trái phiếu, và Quỹ cân bằng (Nguồn: Sưu tầm)

Ưu điểm khi đầu tư vào quỹ mở

Tính thanh khoản cao

Một trong những ưu điểm lớn nhất của quỹ mở là bạn có thể dễ dàng chuyển đổi chứng chỉ quỹ thành tiền mặt. Bạn có thể bán lại một phần hoặc toàn bộ số chứng chỉ quỹ đang nắm giữ cho công ty quản lý quỹ vào bất kỳ ngày giao dịch nào. Tiền sẽ được chuyển về tài khoản của bạn trong vòng vài ngày làm việc.

Quản lý chuyên nghiệp

Bạn không cần phải là một chuyên gia tài chính hay mất hàng giờ mỗi ngày để nghiên cứu thị trường. Khi đầu tư vào quỹ mở, bạn đang gián tiếp "thuê” một đội ngũ các nhà phân tích, chuyên gia đầu tư giàu kinh nghiệm để quản lý tài sản giúp mình. Họ sẽ làm công việc khó nhất là phân tích, lựa chọn tài sản và tái cơ cấu danh mục để đạt hiệu quả tốt nhất.

Những chuyên gia đầu tư đầy kinh nghiệm và chuyên nghiệp sẽ tư vấn, quản lý tài sản giúp bạn khi đầu tư vào quỹ mở (Nguồn: Sưu tầm)

Đa dạng hóa danh mục, giảm thiểu rủi ro

Một trong những nguyên tắc cốt lõi của đầu tư thông minh là đa dạng hóa danh mục. Quỹ mở chính là công cụ hiện thực hóa nguyên tắc này một cách triệt để. Chỉ với một số vốn nhỏ, bạn đã có thể sở hữu một danh mục đa dạng gồm nhiều loại tài sản khác nhau. Điều này giúp phân tán rủi ro, nếu một vài cổ phiếu trong danh mục hoạt động không tốt, nó cũng sẽ không ảnh hưởng quá lớn đến tổng hiệu quả của toàn bộ quỹ.

Tiện lợi, dễ tiếp cận với số vốn nhỏ

Bạn không cần phải có hàng trăm triệu đồng để bắt đầu. Rào cản vốn để tham gia quỹ mở rất thấp, nhiều quỹ cho phép bạn bắt đầu chỉ với vài trăm nghìn hoặc vài triệu đồng. Thủ tục đăng ký cũng rất đơn giản, đặc biệt là khi thực hiện qua các nền tảng ngân hàng số.

Nhược điểm và rủi ro cần lưu ý

• Chi phí quản lý: Để vận hành quỹ, công ty quản lý quỹ sẽ thu một số loại phí như: phí quản lý (trả hàng năm), phí mua/bán chứng chỉ quỹ, phí giám sát... Các khoản phí này sẽ làm giảm một phần lợi nhuận thực tế của bạn.
• Lợi nhuận không cố định: Khác với gửi tiết kiệm, lợi nhuận của quỹ mở không được đảm bảo và sẽ biến động hàng ngày theo tình hình của thị trường chứng khoán.
• Nguy cơ thua lỗ: Đầu tư luôn đi kèm với rủi ro. Nếu thị trường chung diễn biến xấu, giá trị tài sản ròng (NAV) của quỹ có thể sụt giảm, dẫn đến việc khoản đầu tư của bạn có thể bị lỗ trong một khoảng thời gian nhất định.

Có nên đầu tư vào quỹ mở không?

Câu trả lời là CÓ, nếu bạn hiểu rõ các đặc tính của nó và nó phù hợp với mục tiêu tài chính của bạn.

Quỹ mở là một công cụ đầu tư cực kỳ hiệu quả cho mục tiêu tích lũy tài sản trong dài hạn (từ 3-5 năm trở lên). Nó không phải là một công cụ để làm giàu nhanh chóng hay "lướt sóng" kiếm lời trong ngắn hạn. Bằng cách đầu tư đều đặn và có kỷ luật, quỹ mở có thể giúp tài sản của bạn tăng trưởng kép một cách bền vững theo thời gian.

Đầu tư đều đặn vào quỹ mở là cách hiệu quả để tài sản tăng trưởng bền vững (Nguồn: Sưu tầm)

Ai nên đầu tư vào quỹ mở?

Quỹ mở đặc biệt phù hợp với những nhóm nhà đầu tư sau:

• Người mới tham gia đầu tư, ít kinh nghiệm: Thay vì tự mình chọn lọc giữa biển thông tin, bạn có thể bắt đầu một cách an toàn hơn bằng cách ủy thác cho các chuyên gia.
• Người muốn đầu tư cho mục tiêu dài hạn: Những người đang tích lũy cho quỹ hưu trí, quỹ giáo dục cho con cái, hoặc các mục tiêu lớn khác trong tương lai.
• Nhà đầu tư không có nhiều thời gian: Những người bận rộn với công việc chính và không có thời gian để theo dõi sát sao bảng điện tử hay phân tích báo cáo tài chính hàng ngày.

Cách chọn quỹ mở cho người mới đầu tư

• Xác định khẩu vị rủi ro của bạn: Bạn là người ưa an toàn hay chấp nhận mạo hiểm để có lợi nhuận cao? Trả lời câu hỏi này sẽ giúp bạn chọn đúng loại quỹ (trái phiếu, cân bằng hay cổ phiếu).
• Lựa chọn Công ty Quản lý Quỹ uy tín: Hãy ưu tiên các công ty lớn, có lịch sử hoạt động lâu năm và danh tiếng tốt trên thị trường như Dragon Capital, VinaCapital, SSIAM, VCBF...
• Đọc kỹ các tài liệu của quỹ: Tìm hiểu về chiến lược đầu tư, danh mục tài sản và xem xét kết quả hoạt động trong quá khứ của quỹ (lưu ý rằng kết quả quá khứ không đảm bảo cho tương lai).
• So sánh biểu phí: So sánh phí quản lý, phí mua/bán giữa các quỹ cùng loại để chọn ra quỹ có mức phí hợp lý nhất, giúp tối đa hóa lợi nhuận ròng của bạn.

Lựa chọn các tổ chức quản lý quỹ uy tín để hạn chế các rủi ro không đáng có và đảm bảo quy trình luôn được mình bạch (Nguồn: Sưu tầm)

Quy trình đầu tư quỹ mở cho người mới 

Bước 1: Đăng ký và mua chứng chỉ quỹ

Bạn có thể mở tài khoản giao dịch chứng chỉ quỹ trực tiếp tại công ty quản lý quỹ hoặc thông qua các đại lý phân phối như công ty chứng khoán, ngân hàng. Cách tiện lợi nhất hiện nay là mua trực tiếp qua các ứng dụng ngân hàng số có tích hợp sản phẩm này.

Bước 2: Theo dõi hoạt động của quỹ

Sau khi đầu tư, bạn sẽ nhận được các báo cáo định kỳ từ công ty quản lý quỹ về hiệu quả hoạt động, sự thay đổi của giá trị NAV và cơ cấu danh mục đầu tư. Hãy dành thời gian để đọc và nắm bắt tình hình khoản đầu tư của mình.

Bước 3: Rút vốn/lợi nhuận khi cần thiết

Khi bạn muốn bán, chỉ cần đặt lệnh bán trên nền tảng bạn đã mua. Công ty quản lý quỹ sẽ mua lại chứng chỉ quỹ của bạn theo mức giá NAV tại ngày giao dịch và chuyển tiền về tài khoản cho bạn.

Lưu ý quan trọng: Luôn lựa chọn các công ty quản lý quỹ và nền tảng phân phối uy tín, được cấp phép đầy đủ bởi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để đảm bảo an toàn cho tài sản của bạn.

Câu hỏi thường gặp về quỹ mở

Quỹ mở có an toàn không?

Quỹ mở an toàn hơn việc đầu tư vào một vài cổ phiếu riêng lẻ nhờ tính đa dạng hóa. Tuy nhiên, nó vẫn là một sản phẩm đầu tư và có rủi ro thị trường (giá trị quỹ có thể tăng hoặc giảm). Nó không an toàn tuyệt đối như gửi tiết kiệm ngân hàng.

Lợi nhuận từ quỹ mở có ổn định không?

Lợi nhuận của quỹ mở sẽ biến động theo thị trường và không được cam kết trước. Mục tiêu của quỹ mở là sự tăng trưởng tài sản trong dài hạn, không phải là sự ổn định thu nhập như lãi suất tiết kiệm.

Khác biệt giữa quỹ mở và gửi tiết kiệm ngân hàng là gì?

• Gửi tiết kiệm: Bạn cho ngân hàng vay tiền. Tiền gốc được đảm bảo 100%, lãi suất được cam kết trước. Rủi ro rất thấp, lợi nhuận thấp.
• Đầu tư quỹ mở: Bạn góp vốn cùng nhiều người để đầu tư. Tiền gốc không được đảm bảo, lợi nhuận biến động theo thị trường. Rủi ro cao hơn, tiềm năng lợi nhuận cũng cao hơn.

Có cần số vốn lớn để tham gia quỹ mở không?

Đây là một trong những ưu điểm lớn nhất của quỹ mở. Bạn hoàn toàn có thể bắt đầu đầu tư với số vốn rất nhỏ, phù hợp với khả năng tài chính của mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ và người mới đi làm.

Quỹ mở đã và đang trở thành một kênh đầu tư thông minh, phá vỡ rào cản về vốn và kiến thức, giúp tất cả mọi người đều có thể tham gia vào thị trường tài chính. Bằng cách ủy thác tài sản của mình cho các chuyên gia, bạn có thể để tiền làm việc một cách hiệu quả trong khi vẫn tập trung vào công việc và cuộc sống.

Nếu bạn đã sẵn sàng cho bước đi đầu tiên trên hành trình tích lũy tài sản, hãy để các giải pháp quỹ đầu tư tiện lợi ngay trên Cake by VPBank đồng hành cùng bạn.