Chứng chỉ quỹ là gì? Những lưu ý đầu tư chứng chỉ quỹ an toàn

*Bài viết chỉ mang tính chất cung cấp thông tin khách quan, không phải là lời khuyên tài chính.

Chứng chỉ quỹ là hình thức góp vốn chung để các chuyên gia tài chính đầu tư thay bạn. Với ưu điểm đơn giản, an toàn và không đòi hỏi nhiều kiến thức chuyên sâu, đây là giải pháp lý tưởng cho người mới bắt đầu muốn tham gia thị trường chứng khoán.

Trong bài viết này, Ngân hàng số Cake by VPBank cùng bạn tìm hiểu chứng chỉ quỹ là gì, ưu nhược điểm của kênh đầu tư này, những lưu ý quan trọng khi tham gia và cách để đầu tư chứng chỉ quỹ an toàn.

>>Xem thêm: 

Tổng quan về chứng chỉ quỹ DCIP của Dragon Capital. Hướng dẫn đầu tư quỹ DCIP trên ứng dụng Ngân hàng số Cake by VPBank

Đầu tư như tỷ phú #1: Học các đầu tư của tỷ phú Warren Buffett

Chứng chỉ quỹ là gì?

Chứng chỉ quỹ (CCQ) là một loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với phần vốn góp trong một quỹ đầu tư chứng khoán. Nói một cách đơn giản, khi bạn mua chứng chỉ quỹ, bạn trở thành một trong những nhà đầu tư góp vốn vào quỹ. Số tiền bạn góp sẽ được gộp chung với nhiều người khác và được công ty quản lý quỹ thay bạn đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu hoặc các công cụ tài chính. Lợi nhuận sau đó sẽ được phân bổ lại cho bạn theo tỷ lệ vốn góp.

Quy định khung cho hoạt động này được quy định trong Luật Chứng khoán và các thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính. Theo quy định hiện hành, mệnh giá chứng chỉ quỹ khi chào bán ra công chúng thường được ghi là 10.000 đồng/CCQ (mệnh giá chuẩn cho chứng khoán chào bán ra công chúng).

Chứng chỉ quỹ (CCQ) là chứng khoán xác nhận quyền sở hữu phần vốn góp của nhà đầu tư trong một quỹ đầu tư chứng khoán (Nguồn: Sưu tầm)

So sánh chứng chỉ quỹ và cổ phiếu

Các loại chứng chỉ quỹ tại Việt Nam 

Chứng chỉ quỹ mở 

Đây là loại hình chứng chỉ quỹ phổ biến và linh hoạt nhất tại Việt Nam, đại diện cho phần vốn góp của nhà đầu tư vào một quỹ mở. Điểm đặc trưng cốt lõi là bạn có thể thực hiện giao dịch mua hoặc bán lại chứng chỉ quỹ này một cách dễ dàng, trực tiếp với Công ty Quản lý Quỹ vào bất kỳ ngày giao dịch nào. 

Giá trị của mỗi chứng chỉ quỹ mở luôn được xác định chính xác bằng Giá trị tài sản ròng (NAV) của quỹ vào cuối ngày, đảm bảo phản ánh đúng giá trị thực của danh mục đầu tư mà bạn đang sở hữu.

Chứng chỉ quỹ đóng

Chứng chỉ quỹ đóng được phát hành một lần duy nhất với một số lượng cố định khi quỹ được thành lập. Sau đó, nó sẽ được niêm yết và giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán như một cổ phiếu thông thường. Do đó, giá của chứng chỉ quỹ đóng phụ thuộc vào quy luật cung - cầu và có thể cao hơn (premium) hoặc thấp hơn (discount) so với giá trị NAV thực tế của nó.

Chứng chỉ quỹ ETF (Quỹ hoán đổi danh mục)

Tương tự quỹ đóng, chứng chỉ quỹ ETF cũng được niêm yết và giao dịch liên tục trên sàn chứng khoán trong suốt phiên giao dịch, mang lại tính thanh khoản cao như một cổ phiếu. Tuy nhiên, điểm khác biệt quan trọng là giá của chứng chỉ quỹ ETF thường bám rất sát giá trị NAV của danh mục mà nó mô phỏng (ví dụ: chỉ số VN30). Loại hình này kết hợp được tính thanh khoản, giao dịch dễ dàng của cổ phiếu với lợi ích đa dạng hóa của một quỹ đầu tư.

Các loại chứng chỉ quỹ tại Việt Nam bao gồm quỹ mở, quỹ đóng và quỹ hoán đổi danh mục (Nguồn: Sưu tầm)

Ưu điểm và nhược điểm đầu tư chứng chỉ quỹ

Ưu điểm

• Quản lý chuyên nghiệp: Nhà đầu tư được hưởng lợi từ kinh nghiệm và kiến thức của đội ngũ quản lý quỹ.
• Đa dạng hóa danh mục: Quỹ thường phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản khác nhau, giúp giảm thiểu rủi ro.
• Tiếp cận thị trường với vốn nhỏ và tiềm năng tăng trưởng hấp dẫn: Đây là một trong những lợi ích tài chính lớn nhất. Bạn không cần một số vốn lớn để bắt đầu; thay vào đó, chỉ với một khoản tiền nhỏ, bạn đã có thể tham gia và hưởng lợi từ tiềm năng tăng trưởng của cả một danh mục đầu tư chuyên nghiệp. 
• Tính thanh khoản linh hoạt: Đặc biệt với các loại quỹ mở, bạn có thể dễ dàng mua hoặc bán lại chứng chỉ quỹ vào bất kỳ ngày giao dịch nào. Điều này giúp bạn có thể chuyển đổi khoản đầu tư thành tiền mặt một cách nhanh chóng khi cần thiết.
• Tiết kiệm thời gian: Không cần theo dõi thị trường hàng ngày vì đã có công ty quản lý quỹ thực hiện.
• Phù hợp với nhiều đối tượng: Ngay cả người mới bắt đầu hoặc không có nhiều kiến thức tài chính vẫn có thể tham gia.
• Khả năng linh hoạt: Một số quỹ mở cho phép mua bán chứng chỉ quỹ dễ dàng, tương tự cổ phiếu.

Nhược điểm

• Không có quyền kiểm soát trực tiếp: Nhà đầu tư không thể quyết định quỹ sẽ đầu tư vào đâu.
• Chi phí quản lý: Phí quản lý và các loại phí khác có thể làm giảm lợi nhuận thực tế.
• Hiệu quả phụ thuộc vào năng lực quản lý quỹ: Nếu công ty quản lý quỹ không hiệu quả, lợi nhuận có thể thấp.
• Lợi nhuận không được đảm bảo: Chứng chỉ quỹ cũng chịu ảnh hưởng từ biến động thị trường tài chính.

Ưu điểm và nhược điểm của việc đầu tư vào chứng chỉ quỹ (Nguồn: Sưu tầm)

Hướng dẫn đầu tư chứng chỉ quỹ an toàn.

Tìm hiểu về cách hoạt động và chiến lược của CCQ

Trước khi đầu tư, bạn cần hiểu rõ bản chất của chứng chỉ quỹ (CCQ) là bằng chứng xác nhận quyền sở hữu một phần của một quỹ đầu tư. Mỗi quỹ sẽ theo đuổi một chiến lược riêng, quyết định mức độ rủi ro và tiềm năng lợi nhuận. 

Ví dụ, quỹ cổ phiếu sẽ hướng đến tăng trưởng cao và chấp nhận rủi ro lớn hơn, trong khi quỹ trái phiếu tập trung vào sự ổn định và an toàn, còn quỹ cân bằng sẽ kết hợp cả hai yếu tố trên. Việc nắm rõ chiến lược của quỹ là bước nền tảng để bạn có thể đưa ra lựa chọn phù hợp.

Xác định mục tiêu đầu tư và khả năng tài chính 

Bước tiếp theo là xác định rõ mục tiêu tài chính của bạn là dài hạn (trên 5 năm), trung hạn (3-5 năm) hay ngắn hạn. Đồng thời, bạn cần đánh giá khả năng tài chính của mình, chỉ nên bắt đầu với nguồn vốn nhàn rỗi và xác định mức độ chấp nhận rủi ro để lựa chọn sản phẩm có mức biến động tương ứng, tránh đầu tư vượt quá khả năng chịu đựng.

Nghiên cứu thị trường 

Đây là bước thẩm định để "chọn mặt gửi vàng". Bạn nên ưu tiên các Công ty Quản lý Quỹ (CTQLQ) uy tín, có lịch sử hoạt động lâu năm và xem xét hiệu suất của quỹ trong quá khứ để đánh giá năng lực quản lý. Một sai lầm phổ biến của nhà đầu tư là chạy theo tâm lý đám đông khi thị trường biến động. Thay vào đó, bạn nên xác định ngưỡng lợi nhuận kỳ vọng và điểm dừng lỗ ngay từ đầu để chủ động trong quyết định mua bán.   

Quan trọng không kém, hãy đọc kỹ biểu phí của quỹ, bao gồm phí mua, phí bán và phí quản lý thường niên, vì các chi phí này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận ròng mà bạn nhận được.

Mở tài khoản và mua chứng chỉ quỹ 

Khi đã chọn được quỹ phù hợp, bạn có thể mở tài khoản giao dịch thông qua các ứng dụng ngân hàng số, công ty chứng khoán hoặc trực tiếp tại CTQLQ để bắt đầu mua chứng chỉ quỹ. Để tối ưu hóa việc quản lý rủi ro, bạn có thể cân nhắc đa dạng hóa danh mục bằng cách không chỉ đầu tư vào một, mà là nhiều quỹ có chiến lược khác nhau, ví dụ như kết hợp giữa một quỹ cổ phiếu và một quỹ trái phiếu.

Theo dõi và đánh giá quỹ định kỳ 

Đầu tư vào quỹ không có nghĩa là mua và phụ thuộc hoàn toàn vào CTQLQ, mà bạn cần theo dõi định kỳ (hàng quý hoặc 6 tháng/lần) để đảm bảo khoản đầu tư đi đúng hướng. Khi đánh giá, hãy chú ý đến các chỉ số quan trọng như sự tăng trưởng của Giá trị tài sản ròng (NAV), so sánh tỷ suất lợi nhuận của quỹ với chỉ số tham chiếu như VN-Index, và xem qua báo cáo danh mục để nắm bắt các thay đổi trong chiến lược đầu tư của quỹ.

Những lưu ý quan trọng khi đầu tư chứng chỉ quỹ an toàn

Đọc kỹ bản cáo bạch và điều lệ quỹ

Bản cáo bạch là tài liệu công khai, tóm tắt mọi thông tin quan trọng nhất về một quỹ đầu tư. Trong đó nêu rõ mục tiêu, chiến lược đầu tư, danh mục tài sản và các rủi ro liên quan đến quỹ. Bên cạnh đó, điều lệ quỹ quy định rõ quyền lợi và nghĩa vụ của nhà đầu tư, nguyên tắc phân chia lợi nhuận và quy trình rút vốn. Việc nghiên cứu kỹ hai tài liệu này giúp bạn hiểu rõ sản phẩm, từ đó đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt và phù hợp hơn.

Chọn công ty quản lý quỹ uy tín

Một trong những yếu tố quan trọng khi đầu tư là lựa chọn công ty quản lý quỹ có kinh nghiệm lâu năm và được cấp phép bởi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Bạn nên tham khảo thêm về danh tiếng của công ty, quy mô tài sản đang quản lý cũng như thành tích hoạt động trong những năm gần đây. Đây là cơ sở để đảm bảo rằng khoản đầu tư của bạn được quản lý minh bạch và chuyên nghiệp.

Xem xét chi phí đầu tư

Khi tham gia quỹ, nhà đầu tư sẽ phải trả một số loại phí như phí mua, phí bán lại, phí quản lý quỹ và các chi phí liên quan khác. Các khoản phí này ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận thực tế, do đó bạn nên so sánh chi phí giữa các quỹ để lựa chọn phương án hợp lý, vừa phù hợp với khả năng tài chính vừa tối ưu được hiệu quả đầu tư.

Đánh giá hiệu suất quá khứ

Hiệu suất hoạt động của quỹ trong 3 – 5 năm gần nhất sẽ cho bạn cái nhìn tổng quan về mức độ ổn định và khả năng tăng trưởng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng kết quả trong quá khứ không đảm bảo cho tương lai, nhưng đây vẫn là nguồn tham khảo quan trọng để đánh giá năng lực của đội ngũ quản lý quỹ.

Phân bổ danh mục đầu tư

Để hạn chế rủi ro, bạn không nên chỉ tập trung toàn bộ vốn vào một quỹ duy nhất. Việc kết hợp nhiều loại quỹ khác nhau, chẳng hạn như quỹ cổ phiếu, quỹ trái phiếu hoặc quỹ cân bằng, sẽ giúp tối ưu hóa lợi nhuận và kiểm soát rủi ro tốt hơn. Đây cũng là nguyên tắc quan trọng trong quản trị tài chính cá nhân.

Kiên nhẫn và tránh đầu tư theo tâm lý đám đông

Chứng chỉ quỹ thường phù hợp với chiến lược đầu tư dài hạn, do đó sự kiên nhẫn là yếu tố then chốt. Việc duy trì đầu tư ổn định và không bị ảnh hưởng bởi biến động ngắn hạn sẽ giúp bạn tối đa hóa hiệu quả và hạn chế rủi ro.

Trước khi quyết định đầu tư vào chứng chỉ quỹ, cần nắm rõ một số lưu ý quan trọng để hạn chế rủi ro và tối ưu hiệu quả (Nguồn: Sưu tầm)

Mua chứng chỉ quỹ ở đâu?

Nhà đầu tư có thể mua chứng chỉ quỹ theo nhiều kênh khác nhau. Một cách phổ biến là mua trực tiếp tại công ty quản lý quỹ, quầy giao dịch hoặc thông qua nền tảng trực tuyến mà công ty cung cấp. Phương thức này giúp bạn giao dịch nhanh chóng, tiện lợi và trực tiếp với đơn vị quản lý.

Ngoài ra, bạn cũng có thể đầu tư thông qua các nền tảng trung gian như ngân hàng số, công ty chứng khoán hoặc ứng dụng fintech. Đây là lựa chọn thuận tiện cho những ai đã có tài khoản tại các đơn vị này và muốn quản lý tập trung tài sản. Bên cạnh đó, một số sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư cũng phân bổ một phần vào chứng chỉ quỹ. Điều này phù hợp với những nhà đầu tư mong muốn vừa bảo vệ rủi ro bằng bảo hiểm, vừa gia tăng giá trị tài sản thông qua đầu tư.

Có nhiều cách để có thể mua chứng chỉ quỹ một cách dễ dàng và thuận tiện (Nguồn: Sưu tầm)

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Đầu tư chứng chỉ quỹ có cần số vốn lớn không?

Đầu tư chứng chỉ quỹ không yêu cầu số vốn lớn. Hiện nay, nhiều quỹ mở cho phép nhà đầu tư tham gia chỉ với vài trăm nghìn đồng. Điều này giúp kênh đầu tư này trở thành lựa chọn phù hợp với cả sinh viên, người mới đi làm hoặc những ai muốn thử nghiệm trước khi đầu tư số tiền lớn hơn.

Có thể rút tiền bất cứ lúc nào không?

Điều này phụ thuộc vào loại quỹ. Với quỹ mở, nhà đầu tư có thể bán lại chứng chỉ quỹ cho công ty quản lý vào bất kỳ ngày giao dịch nào. Ngược lại, quỹ đóng có thời hạn cố định, bạn chỉ có thể rút vốn khi quỹ đáo hạn hoặc bán lại trên thị trường chứng khoán thứ cấp.

Lợi nhuận có được đảm bảo không?

Câu trả lời là không. Lợi nhuận của chứng chỉ quỹ phụ thuộc vào hiệu quả đầu tư và tình hình thị trường tài chính. Công ty quản lý quỹ không được phép cam kết một mức lợi nhuận cố định, do đó nhà đầu tư cần cân nhắc và kiên nhẫn với chiến lược dài hạn.

Làm sao để biết quỹ có minh bạch?

Một quỹ minh bạch thường công bố báo cáo hoạt động định kỳ, được kiểm toán bởi đơn vị độc lập và chịu sự giám sát của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Ngoài ra, quỹ uy tín sẽ công khai thông tin dễ truy cập, giúp nhà đầu tư theo dõi danh mục và kết quả hoạt động bất cứ lúc nào.

Chứng chỉ quỹ là công cụ đầu tư phù hợp cho cả nhà đầu tư mới lẫn những người không có nhiều thời gian theo dõi thị trường. Ưu điểm nổi bật nằm ở sự chuyên nghiệp, khả năng phân tán rủi ro và tính linh hoạt. Tuy nhiên, để đầu tư an toàn, bạn cần đọc kỹ thông tin quỹ, chọn đơn vị quản lý uy tín, theo dõi định kỳ và kiên nhẫn với mục tiêu dài hạn. Cake by VPBank hy vọng bài viết giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng chỉ quỹ và có thêm cơ sở để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp với mục tiêu tài chính của mình.